بادگیرها بر روی بام ساختمان‌ها ساخته می‌شدند و دارای یک یا چندین شفت عمودی با دهانه هستند. این دهانه‌ها در بالاترین قسمت شفت قرار گرفته‌اند تا بتوانند بادهای مناسب بیشتری را وارد ساختمان کنند…
بادگیرها در پلان، جهت بازشو دهانه‌ها، تعداد دهانه‌ها و اندازه آنها، سطح مقطع، ارتفاع، فرم سقف و جزئیات در طراحی نما، انواع گوناگونی دارند. از جمله دلایلی که باعث این گوناگونی در بادگیرها شده‌اند، می‌توان به طور خلاصه به تفاوت‌های اقلیمی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و همچنین تفاوت در الگوی ساخت ساختمان‌ها و مصالح ساخت مورداستفاده در مناطق مختلف اشاره کرد.
به‌طورکلی می‌توان، از بادگیرها این المان باارزش معماری ایرانی به‌عنوان یک دستگاه سرمایش و تهویه‌مطبوع و دوستدار محیط‌زیست در ساختمان‌ها نام برد.